Ülkemizde veri üreten kuruluşlar şunlardır:
- Türkiye İstatistik Kurumu
- Büyükşehir Belediyeleri ve belediyeler
- Bakanlıklar
- Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü
- Genel Müdürlükler, Bölge Müdürlükleri, İl Müdürlükleri, Valilikler
Bu kuruluşlar arasında en kapsamlı veri üreten kuruluş Türkiye İstatistik Kurumu’dur (TÜİK). Kurumun görevleri arasında, ülke genelinde iktisadi, sosyal, kültürel faaliyetlerle ilgili her türlü istatistiği derlemek; genel nüfus sayımı, genel tarım sayımı, genel sanayi ve iş yeri sayımı yapmak; ülke genelinde ekonomik, sosyal ve kültürel konularda verileri kapsayan bir bilgi bankası kurmak yer almaktadır. TÜİK ayrıca AB uyum sürecinde Türk İstatistik Sisteminin geliştirilmesi ve uyumlulaştırılması çalışmalarını da sürdürmektedir (DAMPO Danışmanlık Araştırma Mimarlık Planlama Ltd. Şti. 2007).
TÜİK tarafından yürütülen çok sayıda istatistik çalışması ve ankete dayalı araştırma aşağıda verilmektedir:
1. Genel Nüfus Sayımları |
34. Tüketici Harcamaları İstatistikleri |
Tablo 11-TÜİK Tarafından Üretilen İstatistikler ve Ankete Dayalı Araştırmalar
TÜİK’i izleyerek ülkemizdeki diğer önemli veri kaynakları belediyelerdir. Belediyeler TÜİK tarafından derlenen bazı verileri doğrudan üretmekte olan kurumlardır. Bunun dışında, belediyelerin ürettiği verilerin başında konut, altyapı, arazi kullanımı ve planlama ile ilgili mekansal veriler gelmektedir. Belediyelerin sunduğu hizmet alanlarına ilişkin verilere de en doğru biçimde belediyelerden ulaşmak mümkündür.
Bakanlıklar da kendi sorumluluk alanları ile ilgili veri üretmektedir. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri, Yataklı Tedavi Kurumları ve Araştırma, Planlama ve Koordinasyon konularında istatistikleri derlemektedir. Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu İstatistik Dairesi Başkanlığı’nda, Türkiye genelindeki tüm eğitim kurumlarından online olarak MEİS Programı aracılığıyla veri toplanmaktadır. İçişleri Bakanlığı, yerleşmelerin çeşitli boyutlarına ilişkin veri derlemektedir. İçişleri Bakanlığı’nın istatistik çalışmaları içinde en önemlisi, Türkiye’nin en büyük bilişim projesi olan Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi’dir (MERNİS). Yerleşmelerdeki orman alanlarına, doğal ve çevresel nitleikleri nedeniyle korunması gereken alanlara ilişkin veriler ise Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından derlenmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, kültürel varlıklar, kültürel etkinlik düzeyleri, buna ilişkin mekansal altyapı ve turizme ilişkin verileri derlemektedir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile tarım müdürlükleri, tarım alanları ve tarım dışı kullanılabilecek araziler, tescilli ve tahsisli meralara ilişkin bilgileri üretmektedir. Milli Savunma Bakanlığı’ndan, askeri alanlar, askeri güvenlik bölgeleri, askeri havaalanı, mania planı, askeri petrol boru hatları ve çekme mesafelerine ilişkin bilgiler elde edilebilmektedir.
Bu kuruluşların yanı sıra, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Devlet Limanlar ve Havaalanları Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü ve ilgili Bölge Müdürlükleri, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, valilikler ile Bayındırlık ve İskan Müdürlükleri, veri derleyen diğer önemli kuruluşlardır (DAMPO Danışmanlık Araştırma Mimarlık Planlama Ltd. Şti. 2007, 79-106).